zaterdag 14 december 2019

Een communist, een dromer of een visionair; een gedachte-experiment.

Sinds jaar en dag probeer ik mensen uit hun vaak beperkte denkraam (box ?) te gooien, onder andere door ze met utopische (?) ideeën te bestoken. Hoe kleiner het denkraam, des te groter de oppositie en tevens bloemrijker mijn typering, waarvan dromer, communist of ecoloog de meest vriendelijke zijn.

Wat mij betreft is het hele idee ter zake werken en daarvoor geld verdienen zijn doel ver voorbijgeschoten. Het idee dat geld een “beloning” is voor je uitgevoerde werk is als uitgangspunt al verkeerd. Geld is een ruilmiddel, bedacht om te voorzien in een leemte welke ontstond op het moment dat een mens een dienst verleende, welke niet tegen een verlangde wederdienst kon worden uitgewisseld, ervan uitgaande dat deze dienst niet onverschuldigd werd verleend.

Geld is tegenwoordig doel, in plaats van middel.
Slechts een handje vol mensen wordt slapend rijk en al lijkt stelen (met name onder politici ?) in toenemende mate populair te worden, voor de meeste hardwerkende consumenten is werken vaak de enige manier om dat geld te verzamelen en zelfs dan verdienen ze (in het Rijke Westen), doorgaans meer dan zij voor hun primaire levensbehoeften (primair volgens Maslov, niet volgens henzelf !) nodig hebben.

Het verbaast mij dan ook hogelijk, dat mijn opmerking dat mensen niet voor hun plezier werken, altijd een stortvloed van tegenwerpingen oplevert. Het duurt meestal even voor ik kan verduidelijken dat “met plezier werken” niet hetzelfde is als “voor je plezier werken”. De kans dat het gros van de hardwerkende consumenten stopt met werken als er geen salaris meer tegenover staat, is derhalve niet denkbeeldig.
Het heersende, maar volgens mij ernstig verouderde arbeidsethos “wie niet werkt, zal ook niet eten”, houdt de hardwerkende consument op de been, en maakt tegelijkertijd dat hij zich misprijzend uitlaat over werkelozen (uitkeringstrekkers !). “Voor wat hoort wat”, dus als je niet werkt, ook geen geld (basisinkomen). Men schijnt te vergeten dat artikel 23 van de UVRM gaat over het recht op werk, niet de plicht !

Terwijl “financiële markten” de winsten steeds afromen, maken “politici” de hardwerkende consument wijs dat deze nog harder moeten werken in banen die er niet altijd zijn. Tegelijkertijd lukt het de “marketinggoeroe’s” nog steeds om met weer nieuwe modellen smart-phones, tabletten of andere hebbedingetjes, de hardwerkende consument het geld uit de zak te kloppen. Alle drie onder het motto, de Economische Groei moet bevorderd worden !

De huidige - internationale/globale - maatschappij houdt met schier toenemend fanatisme (rücksichtslos ?) vast aan het economische - kapitalistische - model zoals dat tegenwoordig in veel landen wordt toegepast. Het model is gebaseerd op het idee dat je met hard werk veel geld verdient en met dat toenemende geld, steeds meer kan besteden. Voor de instandhouding van dit model is echter “een constante (lees = oneindige) economische groei” noodzakelijk. En zie daar de - nog immer onuitgesproken – onvermijdelijke feilbaarheid van het model ! Op basis van economische wetmatigheden, zoals “het grensnut” zal op enige moment het aanbod de vraag overstijgen of indien dit eerder het geval is, zullen grondstoffen schaarser worden of zelfs opraken, waardoor groei structureel afneemt en uiteindelijk stopt. Optimisten maken zichzelf wijs dat je steeds kunt blijven innoveren en echte dromers blijven vertrouwen op een (tijdige ?) 'technische oplossing'. Punt blijft dat met de huidige stand van zaken, oneindige groei onmogelijk is !

Dat is niet alleen voor de meeste politici, CEO’s, bankiers en niet te vergeten alle beurshandelaren, “vloeken in de kerk”, want wat hen betreft geldt; Après nous la déluge !

Indien de hardwerkende consument er al enige gedachten over zou hebben, dan zal voor hem het idee, (noodzakelijker wijs) een ander - nieuw en globaal - economisch model te moeten kiezen nog copernicaanser zijn, dan het idee van een basisinkomen, dat naast zaken als herverdeling van arbeid (voor hen die dat wensen) in een dergelijk nieuw model eveneens gemeend goed zou moeten zijn. 

Ik zal het hier voorlopig bij laten, want voor mijn gedachte-experiment “het afschaffen van geld” is het waarschijnlijk nog iets te vroeg ?



1 opmerking:

  1. Vermoed, dat de meesten wel zullen werken, ook als ze daarmee alleen wat extra verdienen bovenop een basaal bedrag, maar een paar uur minder en wellicht ook ander werk.
    Onzinnig of contra-productief werk (zoals reclame maken voor onnodige of ongezonde producten), daar zullen mensen vast minder van willen doen, als er toch wel brood op de plank komt.

    BeantwoordenVerwijderen